Program zakłada realizację sześciu priorytetów:
- Przedsiębiorczość i innowacje – wsparcie dla start-upów, innowacje dzięki zmianom wzorniczym, automatyzacja i robotyzacja, transformacja modeli biznesowych w kierunku gospodarki obiegu zamkniętego, pożyczki na inwestycje w turystykę
- Energia i klimat – rozwój inteligentnych sieci energetycznych, dostosowanie miast do zmian klimatu, ochrona bioróżnorodności, podnoszenie świadomości ekologicznej
- Zrównoważona turystyka – tworzenie ponadregionalnych szlaków turystycznych
- Transport – rozbudowa ponadregionalnej infrastruktury drogowej i kolejowej
- Zrównoważona mobilność miejska
- Pomoc techniczna
Kto skorzysta z programu:
- mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa prowadzące działalność lub zamierzające prowadzić działalność na terenie Polski Wschodniej
- ośrodki innowacji (m.in. parki naukowo-technologiczne, parki naukowe, parki technologiczne, inkubatory technologiczne) jako animatorzy Platform startowych dla startupów
- duże przedsiębiorstwa – operatorzy dystrybucyjnych sieci elektroenergetycznych
- parki narodowe
- jednostki samorządu terytorialnego
Budżet programu wynosi ponad 2,65 mld euro
Jakie inwestycje będą realizowane?
Przedsiębiorczość i innowacje – 500 mln euro
- Platformy startowe dla nowych pomysłów – Wsparcie dla startupów. Przeznaczone dla osób, które chcą założyć i prowadzić swoją firmę w makroregionie Polski Wschodniej oraz rozwijać jej działalność na rynku krajowym i międzynarodowym. Zakwalifikowane do programu pomysły będą rozwijane w ramach kompleksowych programów inkubacji w Platformach startowych. Najlepsze startupy otrzymają bezzwrotne wsparcie na dalszy rozwój działalności – alokacja 100 mln euro
- Automatyzacja i robotyzacja w MŚP – Wsparcie dla firm, które chcą zmienić model prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o rozwiązania Przemysłu 4.0. Kompleksowe wsparcie przeznaczone zostanie na audyt technologiczny, a następnie wdrożenie wypracowanych rozwiązań, w tym przeszkolenie pracowników – alokacja 100 mln euro
- Gospodarka o obiegu zamkniętym w MŚP – Obejmie wypracowanie modelu biznesowego funkcjonowania przedsiębiorstwa zgodnie z założeniami gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ), a następnie jego wdrożenie. Wprowadzone zmiany pomogą firmie nie tylko wyróżnić się na rynku, ale również zmniejszyć koszty działalności poprzez bardziej racjonalne zarządzanie zasobami, w tym odpadami, zmniejszenie emisji CO2, oszczędności zużycia energii i surowców – alokacja 100 mln euro
- Wzornictwo w MŚP – Wsparcie obejmie przeprowadzenie audytu oraz przygotowanie i wdrożenie strategii wzorniczej, które pomogą podnieść innowacyjność przedsiębiorstwa. Stworzenie produktu lub usługi lepiej dopasowanej do potrzeb ostatecznego odbiorcy oraz zastosowanie spójnej polityki promocji marki dadzą firmie większą szansę na odniesienie sukcesu na rynku – alokacja 100 mln euro
- Pożyczki na rozwój turystyki – Przeznaczone na unowocześnienie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw działających w branży turystycznej, np. rozwój i doposażenie obiektów noclegowych lub gastronomicznych, rozwój infrastruktury sportowej i rekreacyjnej, wyrób regionalnych produktów, transport turystyczny i inne inwestycje w branży okołoturystycznej – alokacja 100 mln euro
Energia i klimat – 430 mln euro
- Dystrybucja energii – wsparcie rozwoju smart grid – inteligentnych sieci energetycznych, przyczyniających się do rozwoju odnawialnych źródeł energii oraz elektryfikacji transportu i dalszego rozwoju przemysłu. Inwestycje zwiększą stabilność dostaw energii do odbiorców oraz ograniczą starty sieciowe. Wsparcie otrzymają przedsięwzięcia polegające m.in. na: instalacji inteligentnych rozwiązań typu smart grid, łączących infrastrukturę elektroenergetyczną z nowoczesnymi technologiami ICT, budowie i modernizacji linii, wymianie transformatorów, budowie i modernizacji stacji GPZ i rozdzielni sieciowych – alokacja 120 mln euro
- Adaptacja do zmian klimatu – wsparcie ma na celu zwiększenie odporności miast na zagrożenia wynikające ze zmian klimatu, przy wykorzystaniu rozwiązań bazujących na naturze. Wsparciem objęte zostaną inwestycje związane z zieloną i niebieską infrastrukturą w mieście, np. budowa parków, ogrodów i łąk miejskich, połączeń między terenami zielonymi, miejskich stawów i oczek wodnych, udrożnienie przepływu kanałów czy rzek miejskich – alokacja 255 mln euro
- Bioróżnorodność –Wsparcie inwestycji ukierunkowanych na czynną ochronę przyrody i różnorodności biologicznej w obszarach NATURA 2000. Realizowane projekty pomogą udrożnić korytarze ekologiczne o znaczeniu ponadregionalnym i przywrócić ich ciągłość. Inwestycje będą związane z likwidowaniem barier i sztucznych ograniczeń, budową przepławek, przejść dla zwierząt, łączeniem rozdrobnionych kompleksów leśnych w zwarte i ciągłe struktury krajobrazu – alokacja 55 mln euro
Zrównoważona mobilność miejska – 420 mln euro
Realizacja kompleksowych inwestycji w miastach i ich bezpośrednim otoczeniu (tzw. obszarach funkcjonalnych), które pozwolą mieszkańcom na wygodne i przyjazne środowisku przemieszczanie się. Inwestycje obejmą
- zakup ekologicznych środków transportu publicznego – taboru bezemisyjnego tj. nieemitującego zanieczyszczeń powietrza (tramwajów, trolejbusów, autobusów elektrycznych i wodorowych)
- budowę, przebudowę i modernizację infrastruktury na potrzeby transportu publicznego i innych powiązanych z nim form przemieszczania się w mieście (ruch pieszy, rowerowy, oraz inne aktywne formy mobilności), w tym integrację (łączenie) różnych form transportu w postaci centrów przesiadkowych
- digitalizację systemu transportu w mieście: ITS, e-bilety, informacja i planowanie podróży, powiązane z wdrażaniem integracji taryfowej (wspólny bilet) oraz koncepcji „mobilność jako usługa” – np. rower miejski
Spójna sieć transportowa – 1120 mln euro
- Infrastruktura drogowa – Celem inwestycji będzie stworzenie niezbędnych połączeń do sieci TEN-T, przejść granicznych oraz innych gałęzi zrównoważonego transportu (np. terminali intermodalnych, węzłów kolejowych), a także ułatwienie przewozów publicznego transportu zbiorowego. Ważnym elementem wsparcia będzie budowa lub przebudowa obwodnic oraz punktowe inwestycje poprawiające bezpieczeństwo ruchu. Możliwa będzie także budowa infrastruktury ładowania lub tankowania samochodów elektrycznych lub zeroemisyjnych – alokacja 430 mln euro
- Ponadregionalna infrastruktura kolejowa – Projekty będą dotyczyły przebudowy, modernizacji lub rewitalizacji linii kolejowych, poprawy ich parametrów technicznych. Obejmą też inwestycje w infrastrukturę obsługi podróżnych, np. przystanki i dworce kolejowe. Inwestycje obejmą dostosowanie obiektów do potrzeb osób o ograniczonej mobilności, poprawę bezpieczeństwa ruchu oraz dogodne przesiadki na inny rodzaj transportu zbiorowego np. autobus. Projekty obejmą odcinki linii kolejowych o dużym znaczeniu dla zwiększenia dostępności makroregionu – 690 mln euro
Zrównoważona turystyka – 140,4 mln euro
Wsparcie inwestycji w obiekty lub miejsca, które poprzez powiązanie ich ze sobą utworzą spójny produkt – szlak turystyczny (np. historyczny, kulturowy, przyrodniczy, krajobrazowy). Inwestycje powstaną z poszanowaniem środowiska naturalnego – nie będą szkodziły przyrodzie. Wspierane będą produkty turystyczne o oddziaływaniu ponadregionalnym. Wsparte zostaną szlaki o najwyższym potencjale przyciągania turystów, w szczególności związane z rozwojem tras rowerowych, infrastruktura na potrzeby turystyki kajakowej i kamperowej.
Wsparcie obejmie:
- modernizację lub budowę obiektów i przestrzeni stanowiących element zintegrowanego produktu turystycznego oraz infrastruktury ułatwiającej dostęp do ww. miejsc, w tym dla osób z niepełnosprawnościami
- działania z zakresu digitalizacji oferty szlaku (m.in. udostępnianie, obsługę online)
- opracowanie i wdrożenie kompleksowej strategii zarządzania i rozwoju produktu turystycznego
